در این نشست مجتبی فاطمی، مدیر عامل مرکز معماری ایران ضمن ارائه گزارشی اجمالی از فعالیتهای این مرکز به سومین دوره مسابقه معماری دانشجویی معمار برتر اشاره کرد و گفت: مسابقه دانشجویی معمار برتر با هدف تشویق دانشجویان معماری برای طراحی معماری مبتنی بر ایده پردازی و خلاقیت از سال 1392 توسط مرکز معماری ایران و همکاری صاحب نظران معماری و شهرسازی برگزار میشود.
فاطمی گفت: برگزار کنندگان و شورای سیاستگذاری مسابقه معمار برتر، موضوع مسابقه را هر سال با در نظر گرفتن مقوله خلاقیت و مسأله کاوی و با تأکید بر اصلاح وضع موجود و ساماندهی معماری موجود انتخاب میکنند.
وی در رابطه با موضوعات سه دوره گذشته این مسابقات دانشجویی گفت: اولین دوره مسابقه دانشجویی معمار برتر با موضوع ساماندهی بامهای مسکونی در سال ۱۳۹۲ و دومین دوره مسابقه نیز در سال ۱۳۹۳ با موضوع طراحی و ساماندهی نماهای شهری برگزار شد. موضوع دوره اول این مسابقه «بام» و دوره بعد «نمای شهری» بود. درباره نمای شهری میتوانیم به برخی، جایزه تمشک طلایی بدهیم، زیرا به طور شگفتانگیزی زشت هستند. ما یکی از عجیبترین شهرهای دنیا را داریم که از وسط اختمانهای آن، اتوبان رد میکنیم.
فاطمی در رابطه با سومین دوره این مسابقه گفت: موضوع این دوره از مسابقه معماری فضاهای مرده نام دارد. منظور از فضاهای مرده، مشاعات (فضاهای مشترک میان واحدهای مجزا) ساختمانی مسکونی است، مشاعات فضاهایی مانند پلکان، پاسیو، بام، حیاط، ورودی، پیلوت و … است.
فاطمی درباره اهداف چنین مسابقاتی گفت: قرار نیست این مسابقه برای مشکلات معماری، راه حل نهایی بدهد. هدف ما این است که دانشجوها را حساس کنیم تا بتوانند فضاهای مرده را به محل زندگی تبدیل کنند. ما بهشکل عمدی، مخاطب این مسابقه را دانشجویان قرار دادیم و هر دانشجویی در هر مقطعی از سراسر ایران میتواند در آن شرکت کند. موضوع این مسابقه همواره معضلات شهری شهرهای بزرگ بوده است.
مدیرعامل مرکز معماری ایران در رابطه با مشکلات این مرکز در اخذ مجوز در سطوح آموزش عالی گفت: ما بعد از 10 فعالیت، هنوز در پیچ و خم گرفتن بسیاری از مجوزها هستیم؛ اما هیچ کسی از طرف دولت نیامده به ما بگوید چه خبر؟ با این وجود، این مرکز توانسته است توسعه یابد و حدود 120 شغل ایجاد کند.
وی با انتقاد از ورود سازمانهای دولتی به ایجاد دانشگاههای علمی و کاربردی گفت: چه نیازی است که سازمانی مثل شهرداری بدون تخصص لازم دانشگاه و دانشکده برای خود ایجاد کند و اساساً باید چنین مسائلی برون سپاری شود.
مجتبی فاطمی – مدیرعامل مرکز معماری ایران – نیز مهمترین دغدغه این مرکز را اشتغال برای مهندسان و معماران فارغ التحصیل از دانشگاهها دانست و گفت: روزی، قبولی در مقطع کارشناسی ارشد معماری دانشگاه آزاد با دانشگاه تهران برابر بود؛ اما امروزه با کاهش تعداد افراد متولدشده در دهه 60 و همچنین رشد بادکنکی دانشگاهها، افراد از طریق اساماس قبول میشوند و مانند تلویزیون و یخچال، مهندس تولید میشود. ما شاهد بحران بیکاری در رشته معماری هستیم، اشتغال امری فراسازمانی و ملی است و همه باید در این زمینه با یکدیگر همکاری کنند.
او اظهار کرد: ما بعد از 10 فعالیت، هنوز در پیچ و خم گرفتن بسیاری از مجوزها هستیم؛ اما هیچ کسی از طرف دولت نیامده به ما بگوید چه خبر؟ با این وجود، این مرکز توانسته است توسعه یابد و حدود 120 شغل ایجاد کند.
وی با اشاره به اینکه نظام مهندسی با این تعداد افراد فارغالتحصیل از دانشگاهها مشکل دارد، گفت: من تا به حال کسی را ندیدهام که به این موضوع بپردازد و تعجب میکنم که چرا نمایندگان مجلس، نامهای را برای تشکر در این زمینه، به وزارت علوم نوشتهاند، تنها کسی که به این موضوع واکنش نشان داد، اکبر ترکان – رییس سازمان نظام مهندسی – بود که در نامهای به وزیر علوم گفت که چرا با این تعداد، در حال تولید مهندس هستیم؟!
مدیر عامل مرکز معماری ایران همچنین اظهار کرد: در موضوع پل زدن میان دانشگاه و حرفه نباید از دنیا عقب بمانیم، بلکه باید ارتباطات آموزشی را بیشتر کنیم و بهروز باشیم. ما حواسمان هست که اگر کسی را از خارج میآوریم، با فرهنگ ایران آشنایی داشته باشد و کار خوب را به کاریکاتور تبدیل نکند. به همین دلیل بخش بینالملل را راهاندازی کردیم و با کشورهای فرانسه و ایتالیا مذاکرات داشتیم. همچنین قرار است با همکاری دانشگاه فلورانس، دوره معماری پایدار را در ماه سپتامبر برگزار کنیم. از سویی امیدواریم با امکانات خوابگاهی خوبی که برخی دانشگاههای خارجی دارند، بتوانیم دانشجویان را برای تحصیل به آنجا بفرستیم.
کامران افشار نادری – مدیر سومین دوره «مسابقه دانشجویی معمار برتر» – اظهار کرد: دانشجویان معماری باید بتوانند مهارتهای لازم را در حوزه طراحی، تئوری و موضوعهای فنی فرا بگیرند. طبیعتا دانشگاهها نمیتوانند پاسخگوی همه اینها باشند و فاصله میان تئوری و صنعت را پر کنند. با توجه به این موضوع، موسساتی مانند «مرکز معماری ایران» میتوانند اهداف هویتی را تعریف کنند و کسانی را که مایل هستند به موضوعات تخصصی وارد شوند، بپذیرند.
افشار نادری با بیان اینکه هر دانشجوی معماری پیش از ورود به بازار کار، با موضوعات کوچک و عینی روبهرو میشود، گفت: اگر از همین موضوعات کوچک مانند فضاهای مرده شروع کنیم، بعدها میتوانیم به موضوعات پیچیدهتر بپردازیم. ما باید این ایدههای ساده را بسنجیم و تئوریزه کنیم. البته ممکن است روزی برای همین موارد، نیازمند پیچیدهترین تئوریها و حوزههایی مانند فلسفه انسانشناسی و جامعهشناسی شویم.
او در بخش دیگری از سخنانش درباره اهمیت برگزاری مسابقه، اظهار کرد: بسیاری از معماران برتر با مسابقات مطرح شدهاند و در حال حاضر مولد فرهنگ هستند. ممکن است امروز گمان کنیم که دانشجویی جایزهای را برنده و همهچیز تمام میشود؛ اما همین فرد ممکن است در آینده، مهمترین جایزه معماری دنیا یعنی «پریتزکر» را برنده شود.
این معمار بیان کرد: فرهنگ معماری را افراد نمیسازند، بلکه برخی از عوامل در آن دخیل هستند. کار تئوریک زمانی ارزش دارد که بتوانیم مصداق آن را در دنیای واقعی خیلی سریع بیان کنیم. من این مسابقه را دوست دارم، زیرا به دنبال فانتزیهای فکری نیست و حول موضوعات واقعی میچرخد.
افشار نادری درباره استفاده از معماری اسلامی در معماری امروز ایران گفت: بهصورت تحتالفظی نمیتوانیم این موضوع را به معماری امروز وارد کنیم، زیرا برخلاف گذشته، فضاهای ما گسترش عمودی دارد و مصالح ما نیز عوض شده است. ما نباید با نوستالژی به عقب برگردیم، زیرا شکست میخوریم، بلکه باید باد درک مفاهیم سبک و زیباشناسی، کار جدیدی انجام بدهیم.
او ادامه داد: ممکن است در ایران با کمبود تکنولوژی مواجه باشیم، اما توانایی زیادی در معماران ما وجود دارد و باید خیلی دقیق به تحقیق، مطالعه و اکتشاف بپردازیم و خلاقیت خود را باز بگذاریم.
این معمار که هفتم اردیبهشتماه در نشست خبری مسابقه دانشجویی «معمار برتر» در مرکز معماری ایران سخن میگفت در پاسخ به پرسشی درباره استفاده از معماری سنتی و بازگشت به آن، اظهار کرد: ما در تاریخ خود سنتهای زیادی داریم و باید ببینیم که میخواهیم به کدامیک برگردیم. اگر بخواهیم به هر کدام از معماریهای سنتی مناطق مختلف رجوع کنیم، 99 درصد معماری کشور را دور ریختهایم. ما انتظار داریم در این زمینه برداشت عمیقی از فرهنگ معماری ایران وجود داشته باشد و براساس آن اقدام شود.